Praca na czarno wciąż się zdarza. Surowe kary grożą w takim wypadku zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy choć warto wiedzieć, że konsekwencje dotykają przede wszystkim pracodawców.
Co to jest „praca na czarno”?
Praca na czarno to potoczne określenie pracy bez zachowania przepisów dotyczących np. konieczności zawarcia odpowiedniej umowy czy ubezpieczenia społecznego. Praca na czarno zwykle oferowana jest osobom, które nie mają pozwolenia na pracę w danym kraju, a także w sytuacji gdy nie mają odpowiednich kwalifikacji.
Praca na czarno – konsekwencje dla pracownika
Jeśli pracownik podejmuje pracę na czarno, a jest zarejestrowany jako bezrobotny, grozi mu kara od 500 do 5000 zł. Kiedy kara będzie nałożona? Jeśli urząd nie zostanie poinformowany o podjęciu pracy w ciągu 7 dni.
Praca na czarno – konsekwencje dla pracodawcy
Zdecydowanie większa kara za zatrudnienie na czarno grozi pracodawcy. Co istotne, za pracę na czarno może być uznane to, gdy pracownik już wykonuje swoje obowiązki ale jeszcze nie dostał umowy. Zdarza się, że pracownik zaczyna pracę na ustalonych warunkach ale proces generowania umowy trwa kilka dni. Wtedy może to być potraktowane jako praca na czarno. Wysokość mandatu to nawet 5000 zł. Gdy Państwowa Inspekcja Pracy wykryje zatrudnianie na czarno, to gdy przedsiębiorca zrobił to pierwszy raz, będzie ukarany mandatem w wysokości 2000 zł. Maksymalna kara – 5 000 zł nakładana jest za kolejne przewinienie tego typu. Kara czekać też może przedsiębiorcę ze strony innych urzędów. Choćby dlatego, że zawiadamiany jest Urząd Skarbowy i ZUS. W przypadku tych urzędów „problemem” może być to, że przedsiębiorca nie odprowadził podatków, ani składek na ubezpieczenie społeczne. Tu kary są dotkliwe. 5 tys. złotych trzeba zapłacić jeśli nie zgłosimy pracownika do ZUS i nie opłacimy za niego składek. Od 3 tys do 5 tys. wynosi kara jeśli nie zgłosimy danych pracownika do Funduszu Pracy. Niezapłacenie podatków od pracownika to nawet kara 3 lat pozbawienia wolności jeśli pracodawcy zostanie udowodnione przestępstwo skarbowe.
Praca na czarno – przyczyny
Choć kary są spore, to wciąż nie odstraszają pracodawców od podejmowania ryzyka niezatrudniania pracowników. Właściciele firm nie zawsze chcą płacić wszystkie składki ZUS i podatki, a także ponosić pełne koszty zatrudnienia. Decydują się więc na podjęcie ryzyka zatrudnienia na czarno.
Warto jednak wiedzieć, że nielegalne zatrudnienie może być bardzo szybko wykryte. Zgłoszenia odpowiednim służbom takiego stanu może dokonać anonimowo pracownik. Może to zrobić mailem lub pocztą tradycyjną albo składając doniesienie w dowolnym oddziale inspekcji pracy. Zgłoszenie musi być uzasadnione. Trzeba więc dysponować dowodami, że praca była wykonywana na czarno”
